De baby’s waren net een week oud, toen ik mijn eerste illegale wandelingetje door de buurt maakte. Illegaal, want de lockdown was net ingegaan en de meisjes hadden nog geen geboortecertificaat. Tijdens mijn ommetje van 10 minuten gaf ik één van de meiden de borst. Prompt stopte er een patrouille naast mijn bankje en stapten er twee zwaarbewapende agenten uit de auto die mij sommeerden naar huis te gaan. Ik protesteerde wat en kreeg als antwoord dat ik de voedingen dan beter had moeten plannen, alsof een pasgeboren baby werkt als een Zwitserse klok. De man wees naar een camera boven het bankje en zei dat hij door zijn meerdere in de gaten werd gehouden, dus dat ik echt moest vertrekken. De eerste keer ben ik nog braaf naar huis gegaan, omdat het me benauwde dat ik nog geen geboortecertificaten had. De weken erna nam mijn bravoure toe en werd ik steeds beter in het tijdig ontlopen van patrouilles in de verder uitgestorven straten. De noodzaak om geboortecertificaten te verkrijgen was echter onverminderd groot.
Het verkrijgen van geboortecertificaten in een totale lockdown blijkt ingewikkelder dan de geboorte zelf. Waar er in normale omstandigheden een kantoortje in het ziekenhuis voor de geboorteregistratie zorg draagt, is dit kantoortje inmiddels al maanden gesloten en zijn onze dochters nog steeds geen officiële wereldburgers. Een allervriendelijkste beambte antwoordt per app dat we bovenaan de lijst staan, zodra het kantoortje weer open gaat en komt steeds met een nieuwe datum. Inmiddels zijn de dames al 6 weken en bestaan ze nog steeds niet officieel. In een land dat berucht is vanwege de vele verdwenen baby’s, bezorgt me dat soms toch de kriebels. Kinderen mogen in de strenge lockdown het huis niet uit en de straat op, waardoor elk wandelingetje in de buurt illegaal is. Daarbij heeft Argentinië op dat moment aangekondigd dat het luchtruim nog 4 maanden langer hermetisch gesloten blijft. We willen de geboorteregistratie graag afronden om het land uit te kunnen wanneer die mogelijkheid zich voordoet. Tijd dus om extra gas te geven.
Via allerlei kanalen komen we te weten dat het registratiekantoortje twee weken dicht is vanwege een coronageval. Ondertussen regelen we dat Nederland paspoorten afgeeft onder de belofte dat we de geboortecertificaten nasturen zodra we die hebben. Een collega van de ambassade is zo vriendelijk de paspoorten mee te nemen uit Nederland, waarna we opgelucht adem halen dat we in ieder geval een officieel identificatiedocument van de meisjes in handen te hebben, waarmee ik controleurs gedegen te woord kan staan. Heel veel telefoontjes, e-mails en stempels later, zit er in dat paspoort ook een visum en hebben we bovendien een geldig geboortecertificaat, waarmee de meiden officieel bestaansrecht hebben, medisch verzekerd zijn, legaal kunnen reizen en naar school kunnen. Geboorteregistratie is zeker niet alleen een formaliteit. De uitdaging nu, een half jaar na de geboorte, is om die geboorteregistratie internationaal geldig te maken. Ik hoop dat we dit voor elkaar krijgen voordat de meiden op hun 18e door hun geboorteland willen gaan backpacken.
Het belang van geboortecertificaten is voor ieder kind gigantisch. Wereldwijd zijn er nog steeds miljoenen kinderen die geen toegang hebben tot school, medische zorgen of sociale voorzieningen, omdat ze simpelweg niet officieel bestaan. Het kan zelfs tot gevolg hebben dat ouders en kinderen – bijvoorbeeld in de nasleep van een natuurramp – moeilijker met elkaar herenigd kunnen worden, omdat niet duidelijk is welke ouders en kinderen bij elkaar horen.* Juist die gezinshereniging is in tijden van crises cruciaal om kinderen te beschermen tegen misbruik en exploitatie. In verreweg de meeste gevallen zijn het nog altijd de ouders of andere directe familieleden, die de nauwste band met hun kinderen hebben en hun rechten het beste beschermen. Gebrekkige registratiesystemen, maar ook geboortes in humanitaire crisessituaties of staatloosheid van de ouders kunnen tot gevolg hebben dat ze hun bestaan of dat van hun kinderen niet kunnen aantonen en hun rechten niet kunnen afdwingen. Waar dit belang me in het verleden vooral theoretisch duidelijk was, heb ik nu aan den lijve ondervonden hoe kwetsbaar je je voelt als je tegenover een politieagent niet kunt aantonen dat jouw kinderen de jouwe zijn.
* In het Humanity House in Den Haag is een mooi tentoonstelling waar je ziet hoe familiehereniging in humanitaire noodsituaties wordt uitgevoerd. De foto's van familieleden die elkaar na veel ellende en onzekerheid weer zien, zijn hartverwarmend.
