Het valt mij op dat er in het coronabeleid bijzonder weinig aandacht is voor kinderen en jongeren. Ze zijn in het geheel niet meegenomen in de vaccinatiestrategie en wereldwijd staat de toegang tot kwalitatief goed onderwijs stevig onder druk. Ongeveer 2,2 miljard kinderen hebben geen toegang tot internet en daarmee tot online onderwijs. Onderwijsorganisaties schatten dat 10 miljoen meisjes niet meer terugkeren naar school en daardoor een groter risico lopen (extreem) jong zwanger te raken of te trouwen. Ook andere belangrijke zaken zoals zwemles, sport en muziek zijn voor veel kinderen essentieel om te overleven, gezond te blijven of zich te ontwikkelen. De schatting van het CBS is dat er alleen in Nederland al door de pandemie 45.000 levensjaren verloren gaan door toegenomen obesitas. Daar moet je heel wat andere levens voor redden.
Het zijn ook zeker veel jonge mensen met flexibele banen die geraakt worden door de sluiting van horeca, winkels en sportfaciliteiten, terwijl werk belangrijk is voor de kans een zelfstandig leven op te kunnen bouwen. Ook sport draagt enorm bij aan eigenwaarde, lichamelijke én psychische gezondheid. Dat dit essentieel is, blijkt uit de toename van stress, eenzaamheid, eetproblemen en serieuze psychische problemen onder jonge mensen die inmiddels al een jaar stevig beperkt zijn in hun ontwikkelingskansen. Vanuit ontwikkelingsperspectief zijn jonge mensen net zo kwetsbaar als oudere mensen voor corona. De bescherming van kwetsbare mensen verdient zeker aandacht, maar de definitie van kwetsbaarheid moet grondig worden herzien.
In discussies op sociale media worden jongeren vaak weggezet als ‘ze moeten niet zeuren’, ‘goed voor de weerbaarheid’ en ‘in de oorlog was het allemaal veel erger - de tegenhanger van vroeger was alles beter’. Nee, vroeger was niet alles beter of slechter en als volwassenen hebben wij nú de verantwoordelijkheid om goed voor de toekomstige generaties te zorgen. Daarbij, mijn opa, die in het verzet zat en mijn oma, die geheel verlamd op haar sterfbed nog net een klein knuffelbeertje richting mijn destijds pasgeboren dochter probeerde de duwen, zouden zich omdraaien in hun graf als ik niet op zou komen voor de vrijheid waar zij juist zo hard voor gestreden hebben. Welke (over-) grootouder wil in godsnaam dat zijn of haar kleinkinderen zich niet ontwikkelen? De meesten drukken hun kleinkinderen toch juist op het hart om goed hun best te doen? Na een leven vol opgedane wijsheden hoop ik de jongere generatie - niet alleen mijn eigen kinderen en kleinkinderen - later de ruimte te kunnen geven, opdat zij op onze schouders kunnen verder groeien en voortbouwen aan datgene wat wij tot stand hebben gebracht.
Dan het punt over weerbaarheid. Heel veel voor de bühne onzichtbare kinderen, jongeren én studenten hebben al lange tijd enorm hun best gedaan om braaf hun ‘thuis werk’ te maken en urenlange digitale sessies zoom te doorstaan. De leraren doen gigantisch hun best, voor hen niets dan lof, maar zoveel schermtijd is voor niemand inspirerend en slecht voor de ogen en de geestelijke gesteldheid. Veel jonge leerlingen worden murw van het eenzame thuisscholen en keren naar binnen. Juist de jonge mensen hebben fysieke en sociale ervaringen nodig om hun inschattingsvermogen, sociale vaardigheden en lichaam te ontwikkelen en weerbaar te worden. Continu comfortabel thuis zitten stimuleert juist luiheid en creëert een gevoel van doelloosheid. Toekomstperspectief en het gevoel er niet alleen voor te staan is voor de gezonde ontwikkeling van de jongere generatie essentieel. Interactie met leeftijdsgenoten is daarvoor onontbeerlijk. Hoe zeer veel ouders ook hun best doen om hun kids goed te begeleiden - het echte schoolwerk is lang niet altijd de uitdaging - leeftijdsgenoten en schoolvriendjes kunnen we niet vervangen. Na een jaar van stevige onderwijsbeperkingen, denk ik dat de vraag echt gesteld én beantwoord moet worden of jongeren niet te veel moeten inleveren en wat de consequenties zijn voor hun lange termijn ontwikkeling.
Eerder dit jaar heeft een collectief van 50 kinderrechtenorganisaties creatieve plannen ontwikkeld om de scholen veilig open te laten gaan. Ook in het eerder door corona stevig getroffen NYC zijn al maanden geleden de nodige maatregelen getroffen opdat kinderen naar school kunnen - mondkapjes, verschillende kleinere shifts op een dag, goede ventilatie - als je denkt in mogelijkheden kan er zo veel meer mogelijk dan alleen de deuren dicht te houden. Daarbij, het besluit om de scholen dicht te houden was primair bedoeld om de ouders thuis te laten werken. Dit slaat nergens om, want jongeren mogen niet gestraft worden voor de daden of eigenschappen van hun ouders.
Aan degenen die nog steeds niet inzien hoe schadelijk het wegstoppen van de jeugd op hun zolderkamertjes is, vraag ik terug te denken aan uw meest inspirerende of ondersteunende docent, aan de vriendschappen op het schoolplein of de proefjes bij scheikunde en biologie. Onderwijs heeft een vitale functie en alle jonge mensen hebben het recht dat te genieten. Daarom is het hoog tijd dat er qua onderwijs, maar ook qua sport, spel, stages en ontwikkelingskansen veel meer perspectief wordt gecreëerd. In plaats van ad hoc maatregelen die reageren op de schommelende coronacijfers, is er een goed doordachte aanpak nodig, hoe jonge mensen alsnog kunnen leren om samen te zijn, samen te werken en samen te ontwikkelen en een maatschapij te creëren waarin mensen niet langer bang zijn elkaar tegen het lijf te lopen. Nu en in de toekomst.
