In Indonesië werd ons aangeraden niet zelf te rijden. Buiten ons eigen rustige wijkje deden we dat dan ook niet. De motivatie voor dit advies is dat er nogal eens een opstootje ontstaat rondom eventuele botsingen en dat je als buitenlander dan eigenlijk altijd aan het kortste eind trekt. Niet lang na aankomst in Indonesië gingen we daarom op zoek naar een betrouwbare chauffeur die mij naar werk en de kinderen naar school kon brengen. Die vonden we in de broer van de chauffeur van een collega. Een geweldige goedzak, die voor Indonesische begrippen bijzonder groot en sterk was en jaren eerder de ambassadeur van de UK had rond gereden. Dat leek me een goede keus en daar bleek ik volledig gelijk in te krijgen.
De eerste periode leerde ik door zijn toegewijde diensten de stad kennen en oefende ik en passant mijn Indonesische taalvaardigheid. Heel trots was hij als ik nieuwe dingen leerde en hij was als een opa zo trots op de kinderen. Vanaf het begin heb ik ook altijd intrinsiek geweten dat hij zijn leven voor ons zou geven als dat nodig was. Hij was getraind als bodyguard en ging daar graag prat op bij één van zijn vele vrienden – medechaufeurs waar hij op de parkeerplaats van school, de ambassade, Indonesische ministeries of andere plekken in de stad de tijd mee doorbracht. Gelukkig heeft het nooit zóver hoeven komen. Toch zal ik hem mijn leven lang dankbaar zijn, niet alleen voor zijn betrouwbaarheid als chauffeur, maar helemaal voor zijn beheerste handelen toen ik ’s avonds ging eten en een medeweggebruiker onze auto molesteerde.
In het altijd drukke en daardoor stapvoets rijdende verkeer had een scooterrijder onze auto – in mijn ogen expres – geschampt. Toen onze blikken kruisten, voelde ik dat dit niet goed was. Ik keek om en zag hoe de scooterrijder zich omdraaide en onze kant op reed. Het was kristalhelder dat we weg moesten, maar er was ‘no way to hide’, doordat we middenin een file stonden. De man haalde ons in, plaatste zijn scooter voor de auto en liep naar het raam van de chauffeur. Daar zei hij dat hij geld wilde zien en voordat we er erg in hadden, sloeg hij onze chauffeur hard in het gezicht. Bewonderingswaardig genoeg liet die zich niet uitlokken en bleef hij bijzonder rustig. De man bleef echter agressief en sloeg met zijn elleboog hard de voorruit in. Het was duidelijk dat hij geen goede bedoelingen had. De chauffeur stapte uit om de auto en mij te beschermen en ik klom naar de achterbank, vanwaar ik de beveiliging van de ambassade probeerde te bellen en voorzichtig filmde wat er gebeurde als bewijsmateriaal. Het was afschuwelijk om te zien hoe onze dierbare chauffeur onophoudelijk klappen kreeg, terwijl ik volledig machteloos was om hem te beschermen. Ik had ook geen cash of waardevolle spullen bij me die ik af kon geven. Onvoorstelbaar ook dat iemand willens en wetens in staat was iemand zo veel pijn te doen omwille van een paar rupiah. Ondertussen had zich een kleine menigte om de auto verzameld, waarvan ik niet goed wist of ze ons goed- of kwaadgezind waren. De mensen leken zelf niet goed te weten wat er aan de hand was.
Na wat een eeuwigheid leek, maar in werkelijkheid opmerkelijk snel was gezien de volledige stagnatie van het verkeer, arriveerde de beveiliging die de chauffeur kon helpen en met hem, de auto en de dader naar het politiebureau ging. Beveiligingsmaatregelen werden getroffen om herhaling te voorkomen en ik werd opgepikt door een collega die me via een omweg weer veilig thuis bracht. Hyper van de adrenaline, gooide ik wat groente in een pan om de rommelende magen te voeden, maar ik kreeg geen hap naar binnen. De volgende dag vertelde ik de kids dat de auto bij de garage was omdat er een kokosnoot op de ruit was gevallen. Ik vond hen nog veel te jong om kennis te nemen van deze ervaring.
Hoewel ik die nacht niet veel sliep, reed ik de dag erna naar de ambassade om de angst niet in de weg te laten staan van het voortzetten van mijn dagelijkse routines. Daar werd ik zeer warm ontvangen door mijn leidinggevenden en kon ik mijn verhaal kwijt. De week erna was mijn vader toevallig op bezoek en die kwam met een heel goed idee om de chauffeur te danken voor zijn moed. Bekend met de waarde die er in Indonesië gehecht wordt aan ceremoniën, reikte hij in onze woonkamer officieel een ingelijste oorkonde uit aan ‘The bravest driver of 2018’. Het was bijzonder dierbaar te zien hoe dat onze chauffeur ontroerde en hem de support en erkenning gaf die hij van mij of mijn man nooit geaccepteerd zou hebben – wij waren immers jonger en hij wilde ons juist beschermen.
Straatgeweld kun je niet altijd voorzien. Hoewel je in algemene zin voorzichtig bent en gewaarschuwd bent voor bestaande risico’s, komen concrete situaties toch vaak onverwacht. Over het algemeen hebben we ons in Indonesië juist bijzonder veilig gevoeld en denk ik met veel goede herinneringen aan de vele zachte, zorgzame en op harmonie gerichte mensen. Voorafgaand aan de overplaatsing naar Latijns-Amerika was ik me dus des te bewuster van de risico’s. Mijn ervaring is dat de cultuur in Latijnse landen sowieso veel lichter ontvlambaar is. De vele tralies – overigens ook leuk als klimrek te gebruiken - voor de ramen en deuren van ons huis vormen daarvan een duidelijk bewijs.
Comments