Al jaren zet ik me in voor de gezondheid en rechten van vrouwen en meisjes in het buitenland. Het verschaffen van goede en volledige seksuele voorlichting aan jongeren is daarvan een belangrijke peiler. Vanuit Nederland lag de focus van mijn werk sterk op preventie van geweld onder vrouwen en jongeren in Sub-Sahara Afrika en in het Midden-Oosten, in Indonesië op het vergroten van toegang tot onderwijs en het tegengaan van kindhuwelijken, meisjesbesnijdenis, tienerzwangerschappen, HIV/AIDS en huiselijk geweld (een groot taboe!).
In Argentinië zijn het tegengaan van tienerzwangerschappen en geweld tegen vrouwen en meisjes in velerlei vormen belangrijke aandachtspunten. Elke 26 uur wordt er hier namelijk een vrouw vermoord. Daarbij werken we nauw samen met lokale ngo’s en vrouwenrechtenbewegingen, die stevig aan de weg timmeren via sociale media campagnes zoals #niunamenos (tegengaan geweld tegen vrouwen), #abortolegalya (het legaliseren van abortus, o.a. voor hele jonge meiden die zwanger raken als gevolg van misbruik) en #miracomonosponemos (de Argentijnse variant van #metoo om seksueel geweld aan te kaarten). Naast de sociale media campagnes zijn er vaak grote vrouwenmarsen en demonstraties in het centrum van Buenos Aires, met name rondom internationale vrouwendag op 8 maart rondom of stemmingen over wetswijzigingen met betrekking tot vrouwenrechten in de Senaat.
De manier waarop we vanuit de ambassade bijdragen is door jonge meiden en vrouwen in staat te stellen voor zichzelf en hun rechten op te komen door seksuele voorlichting via scholen of radioprogramma’s te realiseren: jongens en meiden krijgen kennis en trainingen over hun lijf, gezondheid en zogenaamde genderrollen: wat betekent het om man of vrouw te zijn, hoe respecteer je je eigen en andermans persoonlijke grenzen en welke mogelijkheden bestaan er om hulp te vragen. Zo bouwen we met behulp van lokale ngo’s netwerken in ‘villas’, de zogenaamde krottenwijken, waar invloedrijke vrouwen in de betreffende buurt getraind worden om situaties van geweld en misbruik van andere vrouwen makkelijker te herkennen en te adresseren.
Ook door sport worden jongeren getraind om de kracht van hun eigen lijf en geest te leren kennen, maar krijgen ze ook belangrijke principes zoals team play, fair play, sportiviteit en een veilige omgeving mee. In veel Latijnse landen zoals Argentinië is sport mateloos populair, maar ook behoorlijk machisto. Door zowel jongens als meiden bewust te maken van bestaande rollenpatronen en het gigantische potentieel dat ook meiden en minder masculiene mannen hebben, creëer je en passant een sociaal vangnet waar jongeren met problemen ook buiten de sportactiviteiten terecht kunnen.
In veel wijken is de waarde van meisjes beperkt tot hun (lichamelijke) aantrekkelijkheid of hun vermogen als de Heilige Maagd Maria door het leven te gaan. Bij gebrek aan een diploma, is een vroege zwangerschap voor hen een aantrekkelijk alternatief om de sociale status van het ‘heilige moederschap’ te bereiken, hoewel ze in de praktijk niet de middelen hebben om voor zichzelf of hun baby’s te zorgen en daardoor vaak nog meer afhankelijk worden van hun wispelturige vriendje of andere geldschieters – in ruil voor sex en nog meer baby’s.
Om jonge meiden andere perspectieven te bieden dan ‘het heilige moederschap’ creëren we kansen door het stimuleren van vrouwelijke startende ondernemers en hen in contact te brengen met zakelijke adviseurs en financierders. Zo nam de winnares van de Argentijnse ‘Next Women Pitch Competition’ deel aan de finale in Amsterdam, waar eveneens de winnaressen uit Lissabon en Tel Aviv aan deelnamen. Uiteindelijk heeft ze niet gewonnen, maar haar product ligt wel in veel Argentijnse winkels in de schappen en draagt bij aan het tegengaan van obesitas. Ook de activiteiten van Hare Majesteit Koningin Máxima om toegang van vrouwen tot financiële dienstverlening mogelijk te maken, dragen structureel bij aan het vergroten van de mogelijkheden van vrouwen om hun lot in eigen hand te nemen. Op verzoek van een Argentijnse overheidsinstantie, is een digitaal trainingsprogramma opgezet, waarmee politieagenten en officiers van justitie getraind worden in het sneller herkennen van situaties waarin vrouwen serieuze risico’s lopen. Dit is belangrijk, omdat veel vrouwen die uiteindelijk vermoord zijn, reeds (verschillende) malen om hulp hebben gevraagd. Als deze schreeuwen om hulp eerder serieus genomen waren, hadden zij beter beschermd kunnen worden.
In deze tijden van corona, heeft Argentinië te maken met een ongekend lange en strenge lockdown en een zich verdiepende economische crisis. Hierdoor lopen vrouwen die reeds voor de crisis al te maken hadden met huiselijk geweld, nog veel grotere risico’s. Het aantal telefoontjes dat de hulplijn ‘Línea 144’ voor slachtoffers van huiselijk geweld ontvangen, is dan ook met 25% gestegen. Het aantal vrouwen dat in stilte lijdt, is eveneens gestegen, doordat ze zich niet meer bij de school van hun kinderen, op werk of bij vrienden kenbaar kunnen maken. De organisaties waar we mee werken moeten hun activiteiten daarom aanpassen aan deze nieuwe coronacontext. Zo heeft Women Win, dat sport inzet om de eigenwaarde en leiderschapsvaardigheden van meisjes te versterken, een digitaal sportprogramma ontwikkeld, waarin meisjes per dag oefeningen, tips en tricks aangeboden krijgen, waarmee ze zichzelf door de quarantaine kunnen boxen. Deze materialen zijn in het Spaans gemaakt, waardoor ze ook in andere Latijnse landen ingezet kunnen worden. Om ook meisjes te bereiken die geen toegang hebben tot internet, zijn er televisieseries en radioprogramma’s ontwikkeld, waarin genoemde thema’s aan de orde komen. Op deze manier komen discussies over het tegengaan van huiselijk geweld rechtstreeks de huiskamers binnen.
