De stad Jinja in Uganda is beroemd vanwege de claim dat hier de oorsprong van de Nijl te vinden is. Afgelopen voorjaar bracht ik een bezoek aan medische klinieken en een school in de omgeving van deze stad en zag ik tussen de bedrijven door het weergaloze uitzicht op de Nijl. De Nijl is één van de langste en meest tot de verbeelding sprekende rivieren ter wereld. Ik vond het indrukwekkend te beseffen dat er al triljoenen jaren lang gigantische hoeveelheden water door de rivier stromen, die ons doen beseffen hoe klein en tijdelijk de mens is. Daarnaast is het een bijzonder besef dat de rivier de levensader is die vanuit het hart van Afrika, door de verzengende Sahara naar de Middellandse Zee stroomt en zo verschillende landen, mensen en culturen verbindt. De Nijl is een mystieke kracht.
Het ontdekken van de precieze oorsprong van de Nijl is een geografisch mysterie waar vele vroegere ontdekkingsreizigers zich aan gewaagd hebben. Nadat Burton hiervoor het Tanganyikameer tussen Tanzania, Burundi, Zambia en de DRC had aangewezen en Speke het Victoriameer, waren er nog vele onduidelijkheden over het gebied. De Schotse David Livingstone werd er daarom door de Britse regering op uit gestuurd om het raadsel in kaart te brengen. In 1866 vertrok hij vanuit Zanzibar voor de kust van Tanzania naar de Grote Merenregio in het hart van Afrika.
Na vele omzwervingen en wetenschappelijk onderzoek werd vastgesteld dat de Nijl als de Blauwe Nijl ontspringt uit het Tanameer in Ethiopië en als de Witte Nijl uit het Victoriameer tussen Kenia en Uganda. Het Tanameer levert in het regenseizoen het grootste aandeel met 72% van het water dat door de Nijl stroomt. Bij Khartoum in Soedan komen deze twee takken samen. Vanuit de lucht zag ik eens middenin de nacht hoe die twee stromen de stad doormidden snijden en samenkomen in de uiteindelijke rivier. Op beide oevers waren toen duizenden lichtjes te zien, als sterren in de nacht.
Meerdere landen in de Grote Merenregio claimen de echte oorsprong, zoals Rwanda dat stelt dat rivieren in het nationaal park Nyungwe Forest naar het Victoriameer stromen. Daarmee zou de rivier nog 107 kilometer langer zijn dan eerder werd gedacht. Dit is nog net verder dan de stad Jinja in Uganda, waar eveneens met een bordje staat aangegeven waar de bron zou moeten zijn. Met de vele grote meren in de regio, is het nog een flinke puzzel gebleken de daadwerkelijke loop van de rivier te bepalen.
De vele grote meren in het hart van Afrika vormen een vruchtbare voedingsbodem voor vissersgemeenschappen, levendige handel en weelderige vegetatie. Toch is al dat water niet alleen een zegen voor de mensen. Tijdens mijn bezoek aan Uganda ontmoette ik mensen van medische organisaties die met drijvende klinieken en ambulanceboten de gezondheid van mensen in de vissersgemeenschappen proberen te verbeteren. Zij gaven aan dat veel mensen bang zijn om over water te reizen, omdat ze niet kunnen zwemmen. Het aantal mensen dat verdrinkt is namelijk groter dan het aantal mensen dat sterft door infectieziektes. Tegelijkertijd heeft juist het feit dat mensen vaak niet op de wankele boten durven stappen tot gevolg dat ze niet of niet op tijd naar de dokter gaan. Hetzelfde geldt voor gezondheidsmedewerkers die hun patiënten in waterrijke gebieden moeten bezoeken. Medische problemen in de gemeenschappen nemen daarom toe, omdat ze minder vaak voorkomen, opgespoord en behandeld worden dan in drogere gebieden.
Goede zwemles is daarom van levensbelang. De beste leeftijd om daarmee te beginnen is als kinderen jong zijn, zo tussen de 4-6 jaar. De stichting 22 Stars zorgt in de steden Jinja en Kampala in Uganda voor onderwijs, skills training en maaltijden voor 500 kinderen. In het verleden kregen deze kinderen ook zwemles. Echter, door de voortdurende inflatie zijn de entreekaartjes voor het zwembad onbetaalbaar geworden. Daarnaast mogen kinderen geen eten en drinken meer meenemen naar het zwembad en is ook het transport sterk in kosten gestegen. Daarbij zijn de meeste zwembaden verbonden aan grote internationale scholen, elitaire clubs of hotels en daarmee niet toegankelijk voor gewone Ugandese kinderen. Een ander aandachtspunt is dat de kids geschikte zwemkleding nodig hebben. Al deze uitdagingen moeten worden opgelost opdat de kinderen niet hoeven te leren zwemmen tussen de nijlpaarden, krokodillen en bilharzia-parasieten die eveneens in het water leven.
Tijdens een brainstorm met de oprichtster van 22 stars, een goede vriendin van mij die nauw samenwerkt met de Ugandese projectleiders, dachten we aan de optie om op strategische locaties zoals een kostschool met veel ruimte en veel kinderen, een mobiel zwembad te plaatsen, waarin de kinderen zwemles kunnen krijgen. Die lessen zouden zelfs geïntensiveerd kunnen worden tijdens de vakanties, die drie keer per jaar een maand zijn. Daar komen wel wat uitdagingen bij kijken, zoals hoe kom je aan schoon water? Kun je hier regenwater voor gebruiken en hoe zorg je ervoor dat het water schoon genoeg blijft? Als je dat niet doet, is het immers slechts een kwestie van tijd voordat kinderen elkaar vervelende infecties doorgeven. Een ander probleem is het voorkomen van malaria. Waar een goed zwembad een heerlijke verkoelende leeromgeving voor de kinderen kan zijn, is het ook een paradijselijke broeiplaats voor tijgermuggen. Dat wil je natuurlijk voorkomen. Tot slot moeten de kinderen goed begeleid worden door professionele en betrouwbare zwemlera(ress-)en, zodat ze geen vals gevoel van veiligheid krijgen en ook geen last hebben van ongewenste intimiteiten.
Zwemles is voor veel kinderen in Nederland gelukkig vanzelfsprekend – hoewel er ook hier aandacht nodig is voor kinderen die dit vanuit huis niet meekrijgen doordat hun ouders zelf nooit hebben leren zwemmen of geen geld hebben om de lessen te betalen. Ook hier is het goed als kinderen op school de basisvaardigheden van het zwemmen onder de knie krijgen, zodat ze voortaan veilig en onbezorgd op hun opblaaskrokodillen kunnen spelen. Wat zou het mooi zijn als we de waardevolle expertise in Nederland op het terrein van zwemlessen, ook met andere landen zoals Uganda en de Grote Merenregio, maar bijvoorbeeld ook eilandenrijken zoals Indonesië of de Caraiben te kunnen delen. Dit is een hele goede manier om mensenlevens te redden, sport en plezier te stimuleren en ook de toegang van medische klinieken te verbeteren. Mocht je goede ideeën hebben om hier een steentje aan bij te dragen, stuur dan gerust een bericht naar info@destraatdiplomaat.com of info@foundation22stars.org. Wij springen samen graag in het diepe.
コメント